W obiektach ze ścianami murowanymi możemy wyróżnić wiele różnych typów przegród. Ściany dzielimy np. ze względu na ich funkcję nośną, usytuowanie czy też ich rolę w budynku. Dla domów krytych dachem dwuspadowym, można wyróżnić ściany typowe wyłącznie dla obiektów o konstrukcji tego typu tj. ściany szczytowe. Czym one są i czy wymagają dodatkowego wzmocnienia?
Czym jest ściana szczytowa?
Ściana szczytowa jest trójkątną, zewnętrzną ścianą domu, występującą na poziomie poddasza, w budynkach z dachem dwuspadowym. Umiejscowiona jest ona w kierunku poprzecznym względem samej połaci dachowej.
Rola ściany szczytowej
Główną rolą ściany szczytowej jest prawidłowe przejęcie obciążeń zewnętrznych z dachu (np. śnieg, wiatr) oraz ciężaru własnego więźby dachowej, a następnie odpowiednie przekazanie ich na położone poniżej elementy konstrukcyjne. Dlatego też można przyjąć, że rola ściany szczytowej w budynku jest rolą istotną. Z powodu przejmowania ważnej funkcji nośnej zaleca się, aby ściany szczytowe były wzmacniane lub co najmniej usztywniane.
Jak wzmocnić ścianę szczytową?
Jeśli planowana ściana szczytowa ma do 3 m wysokości (mierzonej od kalenicy do poziomu stropu), będzie wznoszona z elementów o maksymalnej gęstości 600 kg/m3, których szerokość nie przekroczy 24 cm, to przy zastosowaniu odpowiedniej zaprawy istnieje prawdopodobieństwo, że będzie konstrukcją niewymagającą dodatkowych wzmocnień. Jednakże decyzja o rezygnacji ze wzmocnienia powinna być każdorazowo konsultowana z konstruktorem obiektu.
Wzmocnienie będzie konieczne przy ścianach szczytowych sięgających 6 m i więcej (które zwykle występują w przypadku domów z poddaszem użytkowym). Są różne sposoby wykonywania wzmocnień, jednym z nich jest wykonanie filarów lub pilastrów murowanych. Natomiast to rozwiązanie jest rzadko stosowane z uwagi na występujące pogrubienia ścian i zmniejszenie możliwości aranżacyjnych pomieszczeń na poddaszu.
Najczęściej wzmocnienie ścian szczytowych zapewnia się poprzez wykonanie usztywniającej ramy żelbetowej. Projektant ustala, jaki układ oraz wymiary będzie miała rama i dobiera zbrojenie. Wzmocnienie ma postać słupów, poziomych belek i ukośnych wieńców. Słupy powinny być zakotwione w stropie lub wieńcu ściany znajdującej się poniżej. Alternatywą jest jej wzmocnienie za pomocą trzpieni żelbetowych, czyli pionowych elementów w budynku, które przejmują obciążenia z wyższych partii konstrukcji, przekazując je bezpośrednio na ławę fundamentową.